Hoe zorg je voor betekenis in je leven?

Zingeving betekent dat je nadenkt over wat jouw leven betekenis geeft en dat in je leven brengt. Wat jouw leven zin geeft, is voor iedereen anders. Vaak zijn het de dingen waar je graag je best voor doet en waar je energie van krijgt. Dat kunnen vrienden, geliefden en familie zijn, hobby’s en creativiteit of zorgen voor een ander.   

Zingeving kan groot voelen, zoals bijdragen aan een betere wereld. Maar ook iets kleiner, zoals een goed gesprek of zorgen voor je huisdier. 

Tip: Vaak zit betekenis juist in dat wat vanzelf gaat en goed voelt, zonder dat je er steeds bewust over nadenkt. Wat voelt voor jou goed om te doen en geeft energie, zonder dat het je veel moeite kost?

Je waarden spelen een belangrijke rol bij zingeving. Waarden zijn dingen die je erg belangrijk vindt, zoals eerlijkheid, vrijheid of respect. Ze helpen je om te bepalen of iets bij je past en daarvoor te kiezen. Daarbij helpt het om te luisteren naar het stemmetje in jezelf: wat voelt voor jou goed? Probeer hierbij de verwachtingen van anderen los te laten. 

Naast waarden spelen ook doelen een rol. Het verschil tussen doelen en waarden, is dat je een doel kan bereiken en wegstrepen, terwijl waarden lange tijd belangrijk voor je zijn. Sommige mensen houden hun hele leven dezelfde waarden, bij andere mensen verandert er iets in, door wat ze meemaken. Allebei is normaal. 

Veel mensen denken dat geluk of betekenis vooral komt door doelen te behalen, zoals: veel geld verdienen, mooie spullen kopen of ver reizen. Dat kan leuk zijn, maar dat gevoel is vaak tijdelijk. Echte betekenis zit in doelen die passen bij jouw waarden.

Soms lijkt alles goed: je hebt vrienden, een studie of werk en een woning. Toch voel je je leeg. Dan helpt het om stil te staan bij wat jouw leven betekenis geeft.

Mensen voelen zich van nature fijner als ze iets doen voor een ander. We willen graag iets bijdragen, nuttig zijn en iets achterlaten voor later. En andersom werkt het ook: het voelt goed om dankbaar te zijn.

Als je dingen doet die bij jou passen, voel je je vaak beter dan wanneer je dingen doet die niet bij je passen. Je voelt energie, trots of rust, omdat je weet: dit klopt voor mij. Dat is zingeving. 

Tegelijk hoeft niet alles zinvol te zijn. Sommige dingen zijn gewoon stom of nutteloos, en dat is oké. Je mag ook dingen doen omdat ze leuk zijn, je helpen ontspannen of omdat ze nou eenmaal moeten gebeuren.

Nee, dat is niet erg. Veel jongeren (en ook volwassenen) weten niet precies wat hun leven betekenis geeft. Betekenis vinden is geen eindpunt, maar een proces dat met je meegroeit. Soms merk je pas achteraf dat iets waardevol voor je was. 

Als je jong bent, zit zingeving vaak ook al in leren en proberen. Je hoeft nu nog niet alles te weten of te kunnen. Maar alles wat je nu leert, helpt je om later een goede vriend, collega, buur of partner te zijn.

Soms lijkt het alsof iedereen een grote droom of passie moet hebben. Je hoort vaak de vraag: “Wat wil jij later worden?” of “Wat is je droom?” Als jij daar geen duidelijk antwoord op hebt, kan dat voelen alsof je iets mist. Maar niet iedereen heeft een grote droom of passie, en dat is helemaal oké. Betekenis zit vaak juist in kleine dingen.

Wat kan je wel doen? Richt je op momenten die goed voelen: iemand helpen die het moeilijk heeft, meedoen met een club die je aanspreekt, iets nieuws leren of tijd doorbrengen met mensen die belangrijk voor je zijn.

Veel mensen denken over zingeving na in periodes van verandering of spanning, zoals: 

• een nieuwe fase (einde school, nieuwe baan, uit huis gaan, het krijgen van een kind)

• verlies of ziekte bij jezelf of iemand dichtbij

• gevoelens van somberheid, eenzaamheid, onrust of leegte

• grote gebeurtenissen in de wereld, zoals klimaatproblemen, oorlog of dingen die gebeuren die jij oneerlijk vindt

• de komst van een nieuwe technologische ontwikkeling, zoals AI

• het doormaken van een moeilijke periode

Ook positieve momenten kunnen je laten nadenken: een nieuwe relatie, een bijzondere reis of iets bereiken waar je lang naartoe gewerkt hebt. 

• Wat vind ik zo belangrijk dat ik er tijd en energie in wil steken, ook als niemand het ziet?

• Waar krijg ik energie van?

• Wat gaat mij makkelijk af om te doen voor een ander, wat voor iemand anders juist veel moeite kost?

• Op welke momenten voel ik me verbonden met anderen?

• Hoe wil ik dat anderen mij zien?

• Welke kleine dingen maken mijn dag de moeite waard?

• Wat vond ik als kind leuk om te doen?

• Wat zijn mijn waarden in het leven?

Schrijf je antwoorden op of maak een inspiratiebord. Bekijk dit na een tijdje opnieuw. Vaak zie je dan wat al langere tijd belangrijk voor je is.

Kom je er niet helemaal uit met deze vragen? Bespreek ze eens met iemand die je goed kent. Of probeer de oefeningen onderaan deze pagina die helpen om betekenis te vinden.

Tip: Het helpt ook om de vragen om te draaien: Wat vind je juist niet belangrijk of waar krijg je geen energie van? Dat geeft ook inzicht. Bijvoorbeeld: Als je je ergert aan mensen die nergens om geven, vind je het misschien juist belangrijk ergens voor te staan.

Veel jongeren maken zich zorgen over grote problemen zoals klimaatverandering, oorlog of de komst van AI. Het kan helpen om te kijken waar je wel of geen invloed op hebt. Aan sommige dingen kan jij namelijk niets doen, bijvoorbeeld: wat politici in Amerika beslissen. In plaats van je daar druk om te maken, richt je je aandacht op iets waar jij wél invloed hebt. Bijvoorbeeld: op wie je stemt. Waar je geld aan uitgeeft. Of je aan een protest meedoet. 

Soms voelt het alsof jouw bijdrage niets voorstelt in vergelijking met alles wat er speelt. Maar verandering moet ergens beginnen. Ook kleine dingen kunnen waardevol zijn. Niemand lost alles alleen op, maar samen maken al die kleine acties een groot verschil.

Een boom planten, iemand troosten of bewust omgaan met spullen: het kan klein lijken, maar het geeft je een gevoel van richting en verbondenheid. Bovendien helpt het je om het gevoel te houden dat je iets kan doen in een wereld die soms overweldigend voelt.

Soms merk je dat je leven niet (meer) past bij wat jij belangrijk vindt. Dan kan de vraag opkomen: Moet ik mijn leven helemaal omgooien? Dat kan, maar het hoeft niet. 

Een grote verandering kan soms helpen, zoals van baan wisselen of een relatie verbreken. Maar je kan ook in kleinere stapjes beginnen om dichter bij je waarden te komen. Bijvoorbeeld: een week geen vlees eten, opa vaker bellen of vrijwilligerswerk doen bij je sportclub. Als zo’n verandering je energie geeft, weet je dat je op de goede weg bent. En dan kan je meer van dat soort dingen gaan doen. 

Zingeving kan in allerlei vormen voorkomen: groot of klein, zichtbaar of stil. Hier zijn wat voorbeelden:

• Relaties: Iemand troosten, een vriend bellen, helpen met huiswerk, samen eten, iets maken voor een ander, je tante bezoeken.

• Bijdragen: Vrijwilligerswerk doen, meehelpen bij een buurtactie, mentor zijn of gewoon iets aardigs doen voor een vreemde.

• Hobby’s: Muziek maken, tekenen, schrijven, dansen, gamen, iets nieuws leren, koken of klussen.

• Natuur: Tuinieren, zorgen voor dieren, afval opruimen.

• Persoonlijke groei: Iets nieuws proberen, een angst overwinnen, leren omgaan met tegenslag, dankbaarheid oefenen.

• Spiritualiteit: Bidden, mediteren, mindfulness, rituelen.